Czesław Miłosz w fotografiach Adama Lizakowskiego

Poeta kosmita Czesław Miłosz po prawie pięciu dekadach wraca do kraju z emigracji, jako człowiek zamożny, milioner. Cicho i bez rozgłosu tzw. publicity, o jego powrocie wiedzą od dawna jego przyjaciele i tzw. Dwór Miłosza.  Polska,   społeczeństwo nie potrafi uhonorować go w taki sam sposób jak Henryka Sienkiewicza czy Marię Konopnicką, nie otrzymuje  żadnej willi, dworu ani pałacu.   Jedynie Tytuł Honorowego Obywatela Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa nadany przez Radę Miasta 6 listopada 1993 roku. (Sławomir Mrożek otrzymał ten zaszczyt już w 1990  roku).  Prasa pisze, że Kraków podarowuje poecie  skromne dwupokojowe lokum w uznaniu zasług. (Fake news!!!). Ale to nie jest prawdą, poeta od miasta nic nie otrzymuje, a za mieszkanie znalezione na rynku nieruchomości i wyremontowane przez przyjaciół poeta płaci z własnej kieszeni.   Jego ogromne zasługi  na polu literatury polskiej i przywiązanie do Krakowa  od 1945 roku, nie zrobiły na nikim w Królewskim Mieście większego wrażenia.

Z drugiej strony można spojrzeć na poetę kosmitę, jako emigranta, który po prawie pięćdziesięciu latach wraca  na „ojczyzny łono”, jako bogacz i człowiek sukcesu na polu literatury. Żaden z XIX emigrantów literatów i tych po II wojnie światowej nie wrócił do ojczyzny i żył w niej, jako „zdobywca”, ze sprzedaży swoich książek, twórczości. Zdecydowana większość emigrantów po 20 czy 30 latach na emigracji w Ameryce, "raju emigrantów”  nie ma, za co wrócić do ojczyzny, nie ma, z czym wrócić, a nawet, po co wracać. Są i tacy, co chętnie by wrócili nawet i dzisiaj, ale nie mają na bilet lotniczy, ani własnego kąta w kraju.

Poeta kosmita, Dwór Miłosza jeszcze za życia poety organizują w Krakowie festiwale, spotkania poetyckie patronowane jego imieniem i nazwiskiem. Z czasem, już po jego śmierci jak podaje Wikipedia powstanie Miłosz Festival –największe takie wydarzenie w Polsce i Europie Środkowej organizowany, co roku, w maju w Krakowie. Festiwal gości osobistości światowej literatury: poetów i prozaików – w tym laureatów Nagrody Nobla – a także krytyków i tłumaczy. W trakcie Festiwalu odbywają się spotkania autorskie, wieczory poetyckie, debaty i spotkania panelowe.

Miasto Kraków  i wiele innych instytucji kulturalnych w Małopolsce i w Warszawie  przyczyniają się finansowo do Festiwalu, dlatego pan Czesław, jako emigrant – poeta może powiedzieć za wspaniałym poetą Janem Kochanowskim te słowa: ·”I wdarłem się na skałę pięknej Kaliope gdzie dotychczas nie było znaku polskiej stopy”.

Adam Lizakowski 2019 r.