Zapraszamy na KONFERENCJĘ: Rok 2024 Rokiem Dostępności - 5 listopada 2024 - Dzierżoniowski Ośrodek Kultury
Konferencja „Rok 2024 Rokiem Dostępności” odbędzie się 5 listopada 2024 r. (wtorek)
w Dzierżoniowskim Ośrodku Kultury, ul. Świdnicka 23
od godz. 10:00 do 13:00,
WSTĘP WOLNY!
Kontakt do koordynatora projektu: Tadeusz Skrzypek tel/sms 601 289 499 mail: skrzypek.tadeusz3@gmail.com
Projekt „Rok 2024 Rokiem Dostępności” realizowany przez fundację Dolnośląski Uniwersytet Niepełnosprawności jest jednym z najważniejszych działań na rzecz mieszkańców. Każdy z mieszkańców ma wokół siebie, rodziny, znajomych: osoby z niepełnosprawnościami, seniorów, kobiety w ciąży, z małymi dziećmi o których mówi się że są osobami o szczególnych potrzebach. Właśnie dla tych osób, ich rodzin, ich opiekunów czy asystentów. Jest on także dedykowany do osób które wspierają bądź mają kontakt (obsługują) te osoby w swojej pracy (m in. urzędnicy, asystenci, pracownicy służby zdrowia, szkół, itd.) Oczywiście chętnych i zainteresowanych tematami projektu, też zapraszamy do uczestnictwa w nim. Projekt jest bezpłatny dla wszystkich chętnych.
Projekt składa się z: konferencji, imprez towarzyszących oraz artykułów o dostępności pisanych przez różne osoby. Ponieważ każdy z nas czytelników, uczestników projektu ma różne doświadczenia i oczekiwania. Będą one publikowane na stronach internetowych, portalach oraz klasycznie jako zbiór w formie papierowej. Zakładamy iż będzie minimum sześć artykułów, a wszystkie imprezy projektu będą dostępne dla wszystkich.
Realizacja popularyzacji dostępności odbywać się będzie poprzez: warsztaty, debaty, panele, wywiady w Dzierżoniowie, Świdnicy, Ząbkowicach Śląskich. A tematy zostały określone jako najbardziej istotne dla codziennego życia osób o szczególnych potrzebach, osób z niepełnosprawnościami, seniorów. Jednocześnie gdyby pojawi się dodatkowy temat, zgłaszany przez uczestników. Zostanie on zrealizowany w miarę możliwości fundacji. Wszystkie imprezy będą miały charakter praktyczny.
Zaczniemy od warsztatów:
1. doświadczania niepełnosprawności, dedykowany szczególnie dla „obsługujących” osoby z niepełnosprawnościami) by przez chwilę stali się nimi;
2. komunikacji z osobami niemówiącymi, niesłyszącymi czy niewidzącymi dla wszystkich którzy stykają się na co dzień z osobami Głuchymi, autystami, niewidomymi lub z różnych powodów niekomunikującymi. Poznamy i przećwiczymy m in. różne metody (AAC, ETR, PJM, braill’a czy LORMA);
3. zapoznamy się z różnymi urządzeniami pomagającymi w miarę normalnie funkcjonować, które możemy zakupić z dofinansowaniem lub po prostu wypożyczyć;
4. zapoznamy się i przećwiczymy jakie mamy/masz bariery dostępności, i jak je usunąć poprzez procedury skargowe. By zwiększyć samodzielność;
5. będziemy debatować i przekonamy się iż to jest nasze prawo i możemy korzystać z niego. Bo to obowiązujące prawo nie chwilowa moda;
6. naszym zdaniem problemem jest dostępność informacyjno-komunikacyjna, ponieważ informacja „Po” wydarzeniu lub brak dotarcia do zainteresowanych powoduję iż jesteśmy dyskryminowani i wykluczeni z dostępności. Informacja musi dotrzeć zawsze „Przed” wydarzeniem. Podobnie ma się z komunikacją, musi być dobrana do adresata informacji, np. Głuchy nie zrozumie co się do niego mówi, zrozumie jak będziemy migać Polskim Językiem Migowym (PJM). Autyście może pomoc AAC, ETR, język prosty, itd. O tym w debacie;
7. poznamy przykłady dobrych praktyk w dostępności, celem poszukiwania i zrozumienia co może pomóc w dostępności (załatwieniu swoich spraw samodzielnie w miarę swoich możliwości w schorzeniu);
8. przeprowadzimy wywiady z osobami pracującymi w danej dziedzinie, z możliwością zadawania pytań wiązanych z tematyką:
8.a/ niedostępna codzienność a poradnictwo i konsultacje dla osób o szczególnych potrzebach oraz osób z niepełnosprawnościami;
8.b/ oferty Powiatowego Centrum pomocy Rodzinie, Ośrodek Pomocy Społecznej, Centrum Usług Społecznych zwiększające dostępność;
8.c/ dostępny Powiatowy Zespól Orzekania Niepełnosprawności, Wojewódzki Zespół Orzekania o Niepełnosprawności, Zakład Ubezpieczeń Społecznych;
9. zdefiniujemy/przekażemy informacje o występujących utrudnieniach w dostępności by je zauważyć, zmniejszyć lub wyeliminować
10. określimy bariery dostępności i możliwości ich zmniejszenia w: edukacji, kulturze i zdrowiu;
11. zastanowimy się oraz poznamy dobre przykłady dostępności w: turystyce, rekreacji i sporcie, które już istnieją;
12. osoby o szczególnych potrzebach, osoby z niepełnosprawnością bardzo często są narażone na różne dolegliwości z: samotnością, brakiem relacji z innymi, zdrowiem czy niesamodzielnością. W tym panelu porozmawiamy o tym z doświadczonym psychologiem, badaczem ludzkich zachowań, autorem książek z tej dziedziny.
Informacje o imprezach towarzyszących zostaną przekazywane przed ich organizacją (miejsce, godzina, dzień).
Warsztaty:
- doświadczenie niepełnosprawności
- komunikacja/rozmowa z niemówiącymi
- urządzenia dla niepełnosprawnych
- przykłady dostępności oraz jej brak
Debaty:
- dostępność: prawo czy moda
- dostępność informacją, komunikacja
- dobra dostępność
Wywiady:
- dostępność porady i konsultacje
- dostępność: PCPR, OPS, CUS
- dostępność: PZON, WZON, ZUS
Panele:
- hamulce dostępności: Tu i Teraz
- dostępna edukacja, kultura, turystyka, sport
- psychologia dostępności a dobrostan
Rok dostępności w Dzierżoniowie, Świdnicy i Ząbkowicach – Tadeusz Skrzypek o nadchodzących wydarzeniach - Posłuchaj podcastu
********
Dostępność a samodzielność, niezależność, technologie
Samodzielność, niezależność w życiu zależy od wielu czynników. Szczególnie ważna i utrudniona jest dla osób z niepełnosprawnościami, seniorów, kobiet w ciąży, z małym dzieckiem. Mogą to być m in.: utrata słuchu, trudności z poruszaniem się, kłopoty ze wzrokiem czy komunikacją w różnych formach. Jest to tylko sygnalizowanie przyczyn braku równych możliwości w życiu. W porównaniu do innych osób nie możemy w pełni uczestniczyć w życiu rodzinnym, społecznym, kulturalnym, ekonomicznym. Ponieważ są one niedostępne bez wsparcia i/lub usprawnień. Samodzielność, niezależność poprawiamy dostępnością.
Dostępność, niezależność, samodzielność nie zależy od posiadania formalnego posiadania orzeczenia o niepełnosprawności, ale od faktycznego stanu zdrowia, lub życiowej sytuacji (np. ciąża, noga w gipsie itp.), które może być tak zwaną biologiczną niepełnosprawnością. Mogą to być również inne utrudniające codzienne funkcjonowanie. Przykładem może być: nietrzymanie moczu, uraz kostki, zapalenie rogówki. Gdy osoba posiada orzeczenie o niepełnosprawności lub dziecko jest zaliczone do osób niepełnosprawnych, to z orzeczeniem nazywamy prawną.
Istnieje również tak zwana niepełnosprawność biologiczna, gdy osoba jest niepełnosprawną ale z różnych przyczyn nie posiada orzeczenia. Dostępność, która ma na celu likwidacje lub zmniejszenie barier, utrudniających korzystanie z różnych usług i możliwości, aby funkcjonować i żyć jak osoby pełnosprawne. Jednym ze sposobów zwiększenia dostępności, niezależności i samodzielności jest wykorzystanie urządzeń, technologii oraz oprogramowania przez osoby z niepełnosprawnościami oraz o szczególnych potrzebach (min. seniorów, kobiet w ciąży, osób z małymi dziećmi). Dostępność jest coraz ważniejsza także z powodu starzenia się społeczeństwa.
Wykorzystanie nowoczesnych technologii, które umożliwiają dostępność w większości schorzeń, chorób i niepełnosprawności, czy dysfunkcji. Niejednokrotnie są one drogie. Jednak można je wypożyczyć ( wypożyczalnia w PFRON-ie lub kupić z dofinansowanie Narodowego Funduszu Zdrowia, Powiatowych Centrów Pomocy Rodzinie, Opieki Społecznej z funduszy Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Dzięki temu wsparciu nowoczesne technologie poprawiają i umożliwiają dostępność.
W szczególności osobom:
- z dysfunkcjami narządu ruchu,
- z niepełnosprawnościami wzroku,
- z niepełnosprawnościami słuchu,
- z trudnościami w komunikowaniu się.
Są to najczęściej spotykane i stosowane wsparcie, co nie znaczy iż w pozostałych schorzeniach czy niepełnosprawnościach ich nie ma. Oczywiście są także. Bardzo często te wspierające technologię wykorzystujemy dla różnych grup. Przykładem wózek elektryczny dla osób z niepełnosprawnością ruchową może być pomocny dla seniora czy osoby po ciężkiej chorobie. Asystent głosowy w telefonie może wykorzystać osoba słabowidząca, niewidoma, senior czy z niepełnosprawnością intelektualną. Prawie każdy sprzęt, urządzenie, może być wykorzystywany prze różne osoby z różnymi schorzeniami. I służyć poprawie dostępności, niezależności czy samodzielności. Z tego powodu ważna jest wiedza i umiejętności właściwego doboru sprzętu i technologii wspierającej.
Do technologii wspierających w codziennym życiu oraz zwiększających dostępność, niezależność i samodzielność, możemy zaliczyć w przypadku schorzeń:
a/ z dysfunkcjami narządu ruchu. Jest to prawdziwe wyzwanie z powodu różnorodności schorzeń. Jest to dostęp do budynków, przemieszczanie się w nim, toalety/komfortki, środków transportu publicznych i niepublicznych. Do tych indywidualnych - osobistych zaliczamy m in.:
- wózki i skutery, napędy i przystawki do wózków ręcznych,
- różnorodne protezy i ortezki, wspomagacze chodzenia (kule, laski, chodziki/balkoniki, krzesła toaletowe, przewijaki),
- łózka rehabilitacyjne i materace specjalistyczne/przeciwodleżynowe,
- podnośniki (platformy, wyciągi pionowe, wózki schodowe, schodołazy, dźwigi osobowe),
- urządzenia sterowane głosem oraz typu „pilot”,
- urządzenia komunikacji elektronicznej ( smartfony, tablety, laptopy, itp.),
- specjalistyczne myszy, przyciski i klawiatury komputerowe,
- elektroniczne narzędzia wspomagające mobilność ( ręczne GPS-y, hulajnogo elektryczne, asystujące w kuchni (otwieracze konserw, drzwi, elektroniczne chodniki (regulujące światło, telewizor itp.)
- Szczególną formą wsparcia może być pies asystujący (ułatwia sprawne poruszanie się, daje poczucie bezpieczeństwa, oraz zapewnia wsparcia na co dzień)
b/ z niepełnosprawnościami wzroku. W tych schorzeniach przeważają osoby słabowidzące, niewidomych bez poczucia światła jest znikoma część. Niemniej niezależnie od „jakości widzenia” większość technologii mogą wspomagać wszyscy z dysfunkcją wzroku. Zaliczamy do nich m in.:
- białe laski (orientacyjna, składane, jednolite, sygnalizacyjna, dźwiękowe, wibracyjne, ostrzegawcze),
- czytniki ekranu ( domowe i płatne),
- tabliczki rysiki brajlowskie, maszyny do pisania brajlem, linijki i notatniki, drukarski brajlowskie, druk puchnący,
- powiększalniki, lupy optyczne i elektryczne ( ręczne, stacjonarne i mobilne),
- czytniki i odtwarzacze książek dźwiękowych i audiobooki, autolektor,
- nawigacje głosowe; GPS, lokalizacyjne, ostrzegające o niebezpieczeństwie,
- słuchawki na przewodnictwo kostne, umożliwiające słuchać „uszami” i jednocześnie słuchawkami,
- aplikacje mobilne i serwisy stworzone dla niewidomych ( rozpoznające kolory i przedmioty, dla sportowców, edukacyjne, rozpoznające banknoty, obiekty, do czytania etykiet produktów),
- różnorodne przedmioty ułatwiające codzienne życie ( m in.: bzykacze, budziki, ochrony palców, minutniki, miary, wagi, termometry, ciśnienomierze itd.)
c/ z niepełnosprawnościami słuchu. Słabosłyszenie lub głuchota w naszym rejonie (powiecie dzierżoniowskim), jest wynikiem nie tylko choroby czy wieku senioralnego. Ale też pozostałością ciągłej pracy w hałasie, ponieważ było to w przeszłości zagłębie przemysłu włókienniczego (zakłady zlikwidowane a byli pracownicy nabyli się głuchoty). Najpopularniejsze urządzenia wzmacniające słuch to aparaty słuchowe oraz coraz popularniejsze implanty ślimakowe. Do pozostałych wspomagaczy słuchu zaliczamy m in.:
- systemy alarmowe, ostrzegawcze i informacyjne (wideo domofony, świetlne czujniki gazy, czujniki ruchu),
- pętle indukcyjne i systemy FM ( w aparatach słuchowych, przenośne, stacjonarne w miejscach publicznych: teatrach, kościołach, sale konferencyjne, w transporcie, itp.),
- systemy wspomagania słyszenia i wspomagania mowy, zamiany mowy na pismo ( transkrypcja, napisy,
- aplikacje do tłumaczenia języka migowego lub na język migowy,
- technologie do nauki języka migowego,
- systemy napisów,
- różnorodne przedmioty ułatwiające codzienne życie (m in.: budziki, światła kolorowe)
d/ z trudnościami w komunikowaniu się. Jest to najmniej znana społecznie dziedzina wspierania i pomagania osobom z niepełnosprawnościami. Bo samoistnie komunikacja miedzy osobami jest trudna. A co dopiero komunikować się / rozmawiać/ nawiązać jakikolwiek dialog z osoba która może: nie mówić , nie słyszeć, nie mówić i nie słyszeć a jeszcze dodatkowo nie wiemy jak zainteresować ją by chciała. Możemy nawiązać kontakt z osobami z trudnościami komunikowania się poprzez m in.:
- AAC, aplikacje mobilne, piktogramy ( AAC – to zestaw narzędzi, technik i strategii służących do wspomagania lub zastępowania tradycyjnej mowy u osób które mają trudności z komunikacją werbalna, w rozumieniu potocznym), System AAC może być w smartfonach, tabletach, komputerach,
- AAC w formie papierowej, jako książka komunikacyjna, książka interaktywna, paszport komunikacyjny, karteczki papierowe,
- oprogramowanie wspierające komunikacje alternatywna, służące do: mobilności, różnorodności komunikacji, personalizacji, wsparcia rodziny, opiekunów i terapeutów, przystosowane do różnych grup wiekowych i „głębokości schorzeń”,
- znaki graficzne, systemu: PCS (graficzne kolorowe symbole lub piktogramy), piktogramy,
- system MAKATON, podobnie jak znaki graficzne,
- tablety i telefony wspomagające AAC,
- klawiatury i inne urządzenia komunikacyjne,
- urządzenia do śledzenia wzroku ( Eye-tracking Glasses),
- wykorzystywane dla osób z zaburzeniami m in.: mowy, afazji, autyzmu czy problemów z wymową.
- elektroniczna krtań do przywracania głosu osobom, które utraciły zdolność mówienia.
Podsumowanie: technologie / urządzenie / programy wspomagające bardzo często dedykowane jednym schorzeniom, mogą być wykorzystane w innych schorzeniach i u seniorów. I ta możliwość daje bardzo szerokie zastosowanie.
Kontakt do koordynatora projektu: Tadeusz Skrzypek tel/sms 601 289 499 mail: skrzypek.tadeusz3@gmail.com
********
Projekt jest dofinansowany ze środków budżetu Samorządu Województwa Dolnośląskiego www.dolnyslask.pl, UMWD, środków PFRON-u, środków fundacji. Uzyskał wsparcie Burmistrza Dzierżoniowa, Banku Spółdzielczego w Dzierżoniowie oraz DOK-u i Portalu DOBA
