[WIDEO]"Dekarbonizacja jest nieuchronna i będzie nas wszystkich kosztować, a żeby kosztowała mniej, powstał ten projekt" - o Społecznym Planie Sprawiedliwej Transformacji w Ząbkowicach Śląskich

7 Zobacz galerię

Podczas konferencji w Ząbkowicach Śląskich Roman Szełemej, prezydent Wałbrzycha oraz Marcin Orzeszek, burmistrz Ząbkowic Śląskich, mówili o Społecznym Planie Sprawiedliwej Transformacji Subregionu Wałbrzyskiego, który kreśli kierunki i najważniejsze wyzwania dotyczące dekarbonizacji regionu. Jest też podstawą do wykorzystania w ciągu najbliższych 5 lat ponad 2,5 mld złotych przeznaczonych przez Unię Europejską dla regionów pogórniczych.

Społeczny Plan Sprawiedliwej Transformacji Subregionu Wałbrzyskiego to efekt wspólnej pracy samorządowców z byłego województwa wałbrzyskiego, ekologów i naukowców, który był szeroko konsultowany na poziomie lokalnym. Jak podkreślał Roman Szełemej, w projekcie udział biorą gminy, na terenie których jeszcze niedawno prowadzono wydobycie węgla (Nowa Ruda, czy Wałbrzych) jak też wszystkie pozostałe, w  tym również Ząbkowice Śląskie, gdzie również praktycznie całe życie gospodarcze związane z zagłębiem węglowym zlikwidowano w latach 90-tych XX w. We wszystkich gminach skutki społeczne, gospodarcze i środowiskowe mają praktycznie ten sam wymiar zjawiska niskiej jakości życia, degradacji społecznej, problemów zdrowotnych, niskiej przedsiębiorczości i aktywności zawodowej, zjawiska emigracji.

Plan związany jest z wyzwaniami dekarbonizacji - nieuniknionego przejścia od gospodarki węglowej do gospodarki opartej na odnawialnych źródłach energii. Plan zawiera priorytetowe potrzeby inwestycyjne, mające na celu złagodzenie społeczno-ekonomicznych skutków transformacji subregionu wałbrzyskiego w tym względzie i propozycje uruchomienia kluczowych programów, w ramach których będzie można wykorzystać 2,5 miliarda środków unijnych.

- Odejście od węgla jest nieuchronne i będzie nas wszystkich kosztować, a żeby kosztowało mniej powstał ten projekt. Te 2,5 miliarda  to są pieniądze, które muszą być wykorzystane po to, żeby zmienić gospodarkę energetyczną opartą na węglu na opartą na źródła odnawialne, ale powinno to dotyczyć poszczególnych obywateli – przekonywał Szełemej.

Dla mieszkańców naszego regionu środki z funduszu oznaczają m.in. likwidację pieców węglowych, własny prąd, czystą wodę, ekologiczne rozwiązania z domach i mieszkaniach, a także ekologiczny, niskoemisyjny transport. Podstawowym zadaniem w ramach tych środków ma być jednak wymiana pieców węglowych.

- Policzyliśmy jako pierwsi, że na terenie byłego województwa wałbrzyskiego mamy 80 000 mieszkań opalanych węglem. (…) Dekarbonizacja, odejście od węgla najpierw oznacza konieczność zainwestowania w zmianę pieców, a później być może wspieranie rodzin, żeby nie były podatne na tzw. „ubóstwo energetyczne”, że nie będzie ich stać na rachunek za energię.

Jak podkreślał prezydent Wałbrzycha, tu rozwiązaniem może być inwestowanie w większym stopniu niż dotychczas w fotowoltaikę być może miasto będzie stawiało farmy fotowoltaiczne, czy źródła geotermalne, pompy powietrzne. Ważnym elementem będą inwestycje w ciepłowniach miejskich, ale także w ekologiczną komunikację publiczną.

- Dzięki środkom unijnym w ramach Europejskiego Zielonego Ładu, Mieszkańcy Subregionu Wałbrzyskiego w tym Gminy Ząbkowice Śląskie będą mogli realizować wszelkie ekologiczne i zielone inicjatywy m.in. wymianę pieców węglowych oraz termomodernizację budynków mieszkalnych, a także tworzenie nowych miejsc pracy w ramach niskoemisyjnej gospodarki. Zielony Ład to szansa dla nas wszystkich, aby krok po kroku zmieniać nasze najbliższe otoczenie - mówił burmistrz Ząbkowic Śląskich, Marcin Orzeszek. 

 Projekty mieszkańców koordynować będą poszczególni samorządowcy. Ważne jest, by do aplikacji o te środki być dobrze przygotowanym. Stąd bardzo ważna rola samorządów, spółek gminnych, spółdzielni czy przedsiębiorców, by już przygotowywać projekty, aby maksymalnie wykorzystać potencjał tego programu.