Ruszył otwarty nabór do badań przesiewowych w profilaktyce raka żołądka, to szansa na wczesne wykrycie nowotworu

4 Zobacz galerię

Uniwersytecki Szpital Kliniczny (USK) i Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu (UMW) rozszerzają rekrutację ochotników w wieku 30–35 lat do badania TOGAS („Towards Gastric Cancer Screening Implementation in the EU”), którego zadaniem jest opracowanie skutecznych strategii profilaktyki raka żołądka. Do udziału mogą zgłaszać się wszyscy zainteresowani mieszkańcy Wrocławia i powiatu wrocławskiego w tej grupie wiekowej. Co ważne, istotnym czynnikiem ryzyka rozwoju tego ciężkiego nowotworu jest zakażenie Helicobacter pylori, dlatego tak ważne jest przebadanie jak najszerszego grona chętnych.

Rak żołądka to jeden z bardziej podstępnych nowotworów – w Polsce co roku umiera z jego powodu około 4 tysiące osób. Choroba rozwija się długo i bezobjawowo, przez co najczęściej diagnozowana jest w zaawansowanym stadium, kiedy skuteczność leczenia jest ograniczona. Związek przewlekłej infekcji Helicobacter pylori z rozwojem raka żołądka został potwierdzony w wielu międzynarodowych badaniach.

Do udziału w badaniach kwalifikują się osoby w wieku 30–35 lat, mieszkające na terenie Wrocławia lub powiatu wrocławskiego, które nie były wcześniej leczone z powodu zakażenia Helicobacter pylori i nie przeszły operacji usunięcia żołądka. Diagnostyka jest nieinwazyjna. Pobierana jest krew w celu oznaczenia przeciwciał IgG przeciw Helicobacter pylori, a u osób z obecnością przeciwciał wykonywany jest ureazowy test oddechowy, aby potwierdzić aktywne zakażenie. Uczestnicy, u których stwierdzi się aktywne zakażenie, jeżeli tylko wyrażą na to zgodę, otrzymują zalecenia dotyczące jego leczenia, a potem są zapraszani na kontrolny test oddechowy, aby potwierdzić, że zakażenie zostało wyeliminowane. Udział w badaniu jest oczywiście bezpłatny.

– Badani otrzymują wynik, który w jednoznaczny sposób stwierdza, czy mamy do czynienia z zakażeniem bakterią Helicobacter pylori. To jest zakażenie, które w większości przypadków jest bezobjawowe, także nie robiąc sobie badań, nie jesteśmy się w stanie o tym przekonać. Wiemy, że jest to onkogen, czyli że jest to czynnik powodujący zachorowanie na raka żołądka, a to jest nowotwór, który ma wciąż złe rokowania – wyjaśnia dr hab. Katarzyna Neubauer, prof. UMW, kierująca Kliniką Gastroenterologii, Hepatologii i Chorób Wewnętrznych USK we Wrocławiu.

Osoby, u których potwierdzone zostanie zakażenie, otrzymają możliwość podjęcia leczenia eradykacyjnego, którego celem jest całkowite wyeliminowanie czynnika chorobotwórczego. Terapia trwa od 10 do 14 dni i polega na stosowaniu antybiotyków oraz leków zmniejszających wydzielanie kwasu solnego w żołądku.

Jak dodają lekarze z Kliniki, badania mówią, że w większości przypadków przeprowadzenie takiego leczenia eradykacyjnego raz w życiu wystarczy.

– Poza osobistymi korzyściami dla każdego uczestnika, program TOGAS ma ważne znaczenie epidemiologiczne. Dzięki badaniu uda się określić skalę zakażeń Helicobacter pylori w naszej populacji – mówi dr Radosław Kempiński z Kliniki Gastroenterologii, Hepatologii i Chorób Wewnętrznych UMW. – Pokutuje stereotyp, że tę bakterię mają niemal wszyscy, ale to nieprawda. W latach 90. szacowano, że infekcja dotyka ok. 60 proc. Polaków. Przypuszczamy, że teraz ten odsetek jest znacznie niższy i nie przekracza 20–30 proc., ponieważ w ostatnich dekadach znacznie poprawił się poziom higieny, która ma ogromny wpływ na zakażenia. Liczymy na to, że nasze badanie pozwoli nam uzyskać konkretną wiedzę na ten temat.

Profesor Neubauer wyjaśnia, że papierowe zaproszenia zostały na początku roku wysłane do 3 tysięcy mieszkańców Wrocławia i powiatu wrocławskiego wybranych losowo na podstawie numeru PESEL, jednak odpowiedź jest zbyt mała, aby można było zrealizować cele projektu.

– Z uwagi na niską zgłaszalność w odpowiedzi na zaproszenia papierowe osoby, które koordynują badania na szczeblu europejskim, wyraziły zgodę na to, by mogli zgłaszać się do nas młodzi dorośli między 30 do 35 rokiem życia —mówi kierująca Kliniką.

—

Projekt TOGAS realizowany jest w ramach unijnego programu EU4Health przez międzynarodowe konsorcjum, w skład którego – obok Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu – wchodzą ośrodki naukowe z Niemiec, Francji, Chorwacji, Łotwy, Rumunii i Irlandii.

Jak podkreślają wrocławscy specjaliści, celem projektu jest ocena możliwości wykorzystania badań przesiewowych w prewencji raka żołądka – jednego z najbardziej śmiertelnych nowotworów układu pokarmowego. Badania będą prowadzone do września 2025 roku. Osoby zainteresowane udziałem mogą zgłaszać się za pośrednictwem adresu e-mail: togas@umw.edu.pl