W ONZ o prawach dziecka i roli Polski w ich kształtowaniu

5 Zobacz galerię

Z okazji 25-lecia Konwencji o Prawach Dziecka w Gmachu Głównym Organizacji Narodów Zjednoczonych spotkali się przedstawiciele wszystkich państw świata, żeby przypomnieć założenia i praktyczne działanie Światowej Konstytucji Praw Dziecka. Jubileuszowe obrady rozpoczęła sesja Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych, którą poprowadził Sam Kutesa, Przewodniczący Zgromadzenia Ogólnego. Podczas obrad Polskę reprezentowali: Małżonka Prezydenta RP Anna Komorowska, Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak i Ambasador RP przy ONZ Bogusław Winid.

Wszyscy mówcy, stanowiący najwyższy światowy szczebel przedstawicieli ONZ zajmujących się prawami dziecka, zgodnie podkreślali, że praktyczny wymiar lepszej ochrony praw dziecka to Konwencja o Prawach Dziecka wraz z Protokołami Opcjonalnymi. Warto tu zauważyć, że inicjatorem i pierwszym projektodawcą Konwencji była Polska. W swoim wystąpieniu wspomniała o tym niedawno goszcząca na Kongresie Praw Dziecka w Warszawie Marta Santos Pais – Specjalny Przedstawiciel Sekretarza Generalnego ONZ ds. Przemocy Wobec Dzieci, która podkreśliła myśl i dorobek Janusza Korczaka obecne w treści Konwencji.

- Spotkanie w ONZ to nie tylko celebracja jubileuszu 25-lecia Konwencji, ale zwrócenie uwagi na najwyższym szczeblu, jak ważne jest we współczesnym świecie przestrzeganie praw dziecka. Polska w tym obszarze odegrała kluczową rolę i należy zauważyć, że nadal odgrywa. Głosem pani prezydentowej Anny Komorowskiej przypomnieliśmy, jak ważne dla naszego kraju są dobro i interes dziecka. To ważny sygnał i zobowiązanie do tworzenia lepszego jutra dla dzieci, zobowiązanie do konsekwencji w podejmowanych działaniach. To dobrze, że polski głos jest słyszalny na forum międzynarodowym – podkreślił Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak w rozmowie z PAP.

 Z Królową Sylwią Marek Michalak wspominał wizytę Pary Królewskiej Szwecji w Świdnicy

„Musimy dzieciom budować świat ich marzeń”

Marta Santos Pais zwróciła uwagę na wszechobecne na całym świecie zjawisko krzywdzenia dzieci i śmiertelność najmłodszych. Przypomniała, że z powodu przemocy co 5 minut na świecie umiera dziecko, a w 2013 roku z tego powodu zmarło w sumie 6,5 mln dzieci. Zwróciła uwagę na fakt, że dzieci żyjące w tzw. cyklu przemocy przenoszą określone zachowania z generacji na generację. Przemoc nie jest zjawiskiem nie do rozwiązania. Musimy dzieciom budować świat ich marzeń. Najlepszą drogą jest rozmowa z dziećmi, ich wysłuchanie. Nawet w najgorszych sytuacjach dzieci na świecie wyrażają nadzieję na zmianę. Lepszy świat dla dzieci to za mało. Musimy dążyć do perfekcji – podkreśliła.

Przewodniczący Zgromadzenia Ogólnego Sam Kutesa wskazał, że musimy tworzyć świat dla dzieci, bo świat bezpieczny dla dzieci, to świat dla wszystkich ludzi. Dzieci są fundamentem, podstawę budowania przyszłości. Zwrócił uwagę, że Dzisiaj dziewięć na dziesięć dzieci chodzi do szkoły, zmniejszeniu ulega głód i bieda i podkreślił, że należy utrzymać ten stan.

Przedstawiciel Sekretarza Generalnego ds. Praw Człowieka Ivan Šimonović zwrócił uwagę, że to dzięki Konwencji o Prawach Dziecka dzieci na świecie mają specjalne prawa, dlatego należy inwestować w tworzenie i rozwój na świecie niezależnych Rzeczników Praw Dziecka, których priorytetem działań będzie interes dziecka, a nie dorosłych, w tym rodziców.

Należy wypełnić złożoną dzieciom 25 lat temu obietnicę

Specjalny Przedstawiciel Sekretarza Generalnego ONZ ds. Dzieci w Konfliktach Zbrojnych Leila Zerrougui podkreśliła, że najczęstszymi ofiarami konfliktów zbrojnych są właśnie dzieci, a państwa, które ratyfikowały Konwencję oraz członkowie ONZ mają obowiązek wypełnić złożoną dzieciom 25 lat temu obietnicę. 

Przewodnicząca Komitetu Praw Dziecka Kirsten Sandberg zachęcała do szybkiej ratyfikacji III Protokołu do Konwencji państwa, które jeszcze tego nie uczyniły. Zwróciła uwagę na powszechne zjawisko dyskryminacji.

– Głosy dzieci muszą być nie tylko słyszalne, ale i brane pod uwagę – stwierdziła na zakończenie swojego wystąpienia Przewodnicząca Komitetu Praw Dziecka ONZ.

Ważnym głosem w sesji plenarnej było wystąpienie w imieniu dzieci małoletniej Teyise Dlamini z Suazi: Wiem, że Państwo zrobili wiele dla dzieci, ale nie dla wszystkich dzieci. Miliony dzieci błagają o pomoc. Decyzje o dzieciach powinny być podejmowane z dziećmi.

Apel o powołanie światowego rzecznika praw dziecka

Kolejnym wydarzeniem była tzw. sesja interaktywna, którą zatytułowano „25 lat Konwencji o Prawach Dziecka: czy świat stał się lepszym miejscem do życia dla dzieci?”. Sesję otworzyła Królowa Szwecji Sylwia. Tutaj, za sprawą oficjalnego wystąpienia Małżonki Prezydenta RP, najdobitniej wybrzmiał polski głos. Pani Anna Komorowska przypomniała polski wkład w tworzenie Konwencji o Prawach Dziecka, przedstawiła krótką diagnozę ich przestrzegania na świecie i zaakcentowała, że są miejsca na świecie, gdzie giną dzieci, gdzie są ofiarami konfliktów zbrojnych i że Polska wyraża stanowczy protest dla przyzwolenia na takie działania.

Anna Komorowska oficjalnie zgłosiła inicjatywę powołania Światowego Rzecznika Praw Dziecka, mówiąc: Nasze polskie doświadczenia – Rzecznik Praw Dziecka – pokazują, że to jest bardzo dobry kierunek i stąd przekonanie, że rzecznik ogólnoświatowy byłby bardzo przydatny jako rodzaj adwokata, reprezentanta interesów dzieci pod warunkiem, że miałby dobre umocowanie i byłby dobrze wyposażony przez Narody Zjednoczone dla pełnienia jak najlepiej swej misji, chronienia dzieci tam, gdzie się im dzieje krzywda, co bardzo entuzjastycznie zostało przyjęte przez uczestników obrad. 

Światowy rzecznik praw dziecka prowadziłby m.in. dochodzenia w sprawach naruszeń praw dziecka oraz oskarżał odpowiedzialne za to reżimy przed międzynarodowymi organami.

Pierwsza Dama przypomniała również o 25 latach wolności i konieczności budowania mostów (poprzez lepszą ochronę dzieci), które połączą cały świat pokojem.

Konwencja, czyli dziedzictwo Starego Doktora

Ważnym elementem obchodów 25-lecia Konwencji o Prawach Dziecka było otwarcie przygotowanej przez polski MSZ wystawy Polska i Konwencja o Prawach Dziecka – dziedzictwo Janusza Korczaka. Wszyscy uczestnicy podkreślali ogromny wkład myśli Starego Doktora w ostateczny kształt Światowej Konstytucji Praw Dziecka.

Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak wziął udział w spotkaniu okolicznościowym w światowej siedzibie UNICEF oraz odbył szereg spotkań, m.in. z Przewodniczącą Komitetu Praw Dziecka Kirsten Sandberg i Specjalnymi Przedstawicielami Sekretarza Generalnego ONZ – Martą Santos Pais (ds. Przemocy wobec Dzieci) i Leilą Zerrougui (ds. Dzieci w Konfliktach Zbrojnych), Dyrektorem UNICEF Yoka Brandt, Królową Szwecji Sylwią i tajlandzką księżniczką Bajrakitiyabha Mahidol (zaangażowaną w walkę z najcięższymi formami przemocy wobec dzieci). Wziął także udział, na zaproszenie Małżonki Prezydenta RP, w spotkaniu z Ambasadorkami przy ONZ, którego tematem przewodnim były zagadnienia dot. przestrzegania praw dzieci w reprezentowanych krajach. 

W sprawie Ukrainy głos obrońców praw dziecka musi tu być wyraźnie słyszalny

Marek Michalak podejmował tematy walki z przemocą wobec dzieci, przedstawiając polskie doświadczenia w tym zakresie, inicjatyw lepszej ochrony prawnej dzieci, w tym poprzez ratyfikację III Protokołu do Konwencji (obiecał, że dokona wszelkich starań, żeby Polska jak najszybciej przyjęła to zobowiązanie, zwłaszcza, że inicjatywę protokołu skargowego przedstawił właśnie polski Rzecznik Praw Dziecka). Ponadto wielokrotnie podejmował temat dzieci wikłanych w konflikt zbrojny na Ukrainie, zaprosił do Polski Przedstawicielkę Specjalną Sekretarza Generalnego ONZ ds. dzieci w konfliktach zbrojnych, proponując podjęcie tematu i, jeśli będzie taka potrzeba, wspólną wizytę na Ukrainie celem wsparcia działań chroniących dzieci.

- Do świata, gdzie krzywdzone są dzieci w konfliktach zbrojnych dołączyła Europa. Nie możemy tego nie widzieć. Nie możemy temu się biernie przyglądać. Trzeba działać. Głos  obrońców praw dziecka musi tu być wyraźnie słyszalny – powtórzył podczas spotkań w ONZ Marek Michalak.

Wcześniej tymi słowami zwracał się do europejskich rzeczników podczas dorocznego spotkania Europejskiej Sieci Rzeczników Praw Dziecka – ENOC.

Z dużym zainteresowaniem spotkała się inicjatywa polskiego Rzecznika zorganizowania w ONZ w 2015 roku światowego spotkania rzeczników praw dziecka (ok.120 osób) i dokonania na tym szczeblu analizy działań podejmowanych w różnych częściach świata na rzecz lepszej reprezentacji interesów dzieci. Inicjatywa ta ma być przygotowaniem gruntu pod stworzenie Światowej Instytucji Rzecznika Praw Dziecka, kolejnej polskiej inicjatywy, jaką zgłosiła Małżonka Prezydenta RP.

Polska powinna szybko ratyfikować III protokół

Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak wziął również udział w obradach III Komitetu Zgromadzenia Ogólnego ds. Praw Człowieka i uczestniczył w przyjęciu Rezolucji ONZ dot. promocji i ochrony praw dziecka. Na zaproszenie Marty Santos Pais wziął udział w panelowej dyskusji na najwyższym szczeblu dot. przeciwdziałania najcięższym formom przemocy wobec dzieci oraz zapobieganiu przestępczości nieletnich. Podczas wystąpień wielokrotnie zwracano uwagę na konieczność szybkiej i szerokiej ratyfikacji III Protokołu Opcjonalnego do Konwencji o Prawach Dziecka.

Na zakończenie pobytu w Nowym Jorku Rzecznik Praw Dziecka odwiedził dzieci i nauczycieli Polskiej Szkoły im. Ojca Augustyna Kordeckiego. Gościem specjalnym spotkania była Małżonka Prezydenta RP Anna Komorowska, która podziękowała dzieciom, nauczycielom i ich rodzicom za pielęgnowanie polskiego języka oraz tradycji. Marek Michalak zapoznał się z problemami najmłodszych Polaków w USA i przekazał do szkolnej biblioteki kanon dzieł Janusza Korczaka.