ZUS: Wdowy i wdowcy już teraz powinni sprawdzić, czy mają prawo do renty wdowiej

Za tydzień ZUS zacznie przyjmować wnioski o rentę wdowią. W praktyce nie jest to nowe świadczenie, ale zbieg dwóch różnych świadczeń. Osoby uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym małżonku oraz innego świadczenia emerytalno-rentowego będą mogły łączyć te obydwa świadczenia od 1 lipca 2025 roku, o ile spełniają określone kryteria. Jednym z nich jest wiek wdowy lub wdowca.

Od 1 stycznia 2025 r. osoby uprawnione będą mogły składać wnioski o tzw. rentę wdowią, przy czym prawo do tego świadczenia zostanie przyznane od miesiąca, w którym złożony został wniosek, jednak nie wcześniej niż od 1 lipca 2025 r.

Nieco danych:

Liczba rent rodzinnych wypłacanych przez ZUS w całej Polsce: 1 177 164, w tym na Dolnym Śląsku: 90 455

Najwięcej rent rodzinnych wypłacanych jest w województwach:

Śląskie: 210 171

Mazowieckie: 133 153

Wielkopolskie: 110 726

Najmniej rent rodzinnych wypłaca ZUS w województwie podlaskim: 23 888

Średnia wysokość renty rodzinnej w 2024 to 3 421,04, na Dolnym Śląsku: 3 382,57

Najpierw wniosek o rentę rodzinną

Przyznanie „renty wdowiej” będzie możliwe, jeśli wdowa lub wdowiec mają ustalone prawo do renty rodzinnej.

- W przypadku, gdy do tej pory wdowcy nie starali się o przyznanie renty rodzinnej, ponieważ wypłata po zmarłym współmałżonku byłaby mniej korzystna, teraz tzn. jeszcze w tym roku - powinni złożyć wniosek na formularzu ERR – apeluje Iwona Kowalska-Matis regionalny rzecznik prasowy ZUS na Dolnym Śląsku. – Drugi krok to złożenie do 30 czerwca przyszłego roku - wniosku o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną – dodaje.

Według rzeczniczki tutaj należy skorzystać z formularza ERWD. Taka kolejność ułatwi i przyspieszy rozpatrzenie wniosku o łączenie wypłaty obu świadczeń w 2025 r. Podobna sytuacja dotyczy osób, które już dostają rentę rodzinną, które nigdy nie wnioskowały o przyznanie emerytury.

- Trzeba pamiętać, że jeśli klient w przyszłym roku złoży od razu wniosek o „rentę wdowią”, a nie będzie miał ustalonego prawa, do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, w tym renty rodzinnej po zmarłym małżonku, wtedy ZUS odmówi przyznania świadczenia w zbiegu z powodu braku prawa do drugiego świadczenia – przestrzega Kowalska-Matis.

Wysokość renty rodzinnej

Na początkowym etapie będzie to 15 proc. własnego świadczenia oraz cała renta rodzinna, która dla jednej osoby wynosi 85 proc, świadczenia, jakie przysługiwałaby osobie zmarłej, lub 15 proc. ustalonej dla wdowy lub wdowca renty rodzinnej i 100 proc. wypracowanego świadczenia. Wybór opcji będzie zależał od decyzji wnioskodawcy lub od możliwości dokonania wyboru przez instytucję emerytalno-rentową, która na prośbę seniora podejmie najkorzystniejszą decyzję. Aby decyzję za wnioskodawcę podjął Zakład, we wniosku, w punkcie dotyczącym wysokości świadczenia, należy wsadzać wybór wyższego świadczenia.

- Od 1 stycznia 2027 roku wysokość drugiego świadczenia wypłacanego w zbiegu ulegnie podwyższeniu z urzędu do 25 proc. Należy jednak pamiętać, że łączna suma obu świadczeń, nie może przekroczyć trzykrotnej wysokości najniższej emerytury, czyli obecnie kwoty 5 342,88 zł brutto. W przypadku, gdy suma świadczeń w zbiegu przekroczy tę kwotę, świadczenie zostanie pomniejszone o kwotę przekroczenia – wyjaśnia Iwona Kowalska-Matis.

Taki wybór będą miały również osoby, które mają prawo do zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego, emerytury pomostowej, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, czy renty szkoleniowej.

Kryterium wieku

Wypłata tzw. renty wdowiej uzależniona jest od łącznego spełnienia przez wdowę lub wdowca następujących warunków: posiadania ustalonego prawa, do co najmniej dwóch różnych świadczeń emerytalno-rentowych, w tym renty rodzinnej po zmarłym małżonku, osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego, czyli 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, pozostawania we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci małżonka, nabycia prawa do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem wieku 60 lat przez kobietę i 65 lat przez mężczyznę.

Według rzeczniczki, jest to ważne, bo ustalenie prawa do renty rodzinnej zależy od faktycznego wieku wdowy lub wdowca w chwili śmierci męża czy żony. W związku z tym osoba, która owdowiała w wieku 50 lat spełnia warunek wieku uprawniający do renty rodzinnej, jednak nie nabywa prawa do tzw. renty wdowiej.

Wypełnij ankietę i zyskaj pewność

Prawo do tzw. renty wdowiej zależy od łącznego spełnienia kilku warunków. Aby się o tym przekonać, można wypełnić specjalną ankietę, którą ZUS opublikował na swojej stronie internetowej (zus.pl). To niezwykle pomocne narzędzie, które umożliwia seniorom sprawdzenie, czy będą mogli pobierać połączone świadczenia. Wystarczy wejść na stronę ZUS-u i odpowiedzieć na kilka pytań.

Jeśli spełnione zostały warunki do ubiegania się o tzw. rentę wdowią, od 1 stycznia 2025 r. będzie można złożyć wniosek o zbieg prawa do świadczeń. W przypadku, gdy wdowa lub wdowiec nie złożyli do tej pory wniosku o drugie świadczenie, tj. o rentę rodzinną lub świadczenie własne, a wszystkie inne wymogi są spełnione, warto już teraz rozpocząć starania o wyliczenie drugiego świadczenia, które wejdzie w skład zbiegu.