Klub Seniora z Kamieńca: Opole Piastów Gród

24 Zobacz galerię

Tak brzmiał fragment hymnu mojej szkoły podstawowej. Przepraszam za osobisty wtręt, ale tym razem to stolica polskiej piosenki, moje rodzinne miasto, była celem 57. wyprawy Kamienieckiego Klubu Seniora, pod przewodnictwem niestrudzonej popularyzatorki atrakcji turystyczno-historycznych, p.  Marii Kacik.

W zasadzie w „leadzie” z każdej relacji zmianie powinna ulegać numeracja wyprawy oraz określenie miejsca do którego zmierzamy, ponieważ wszystko inne jest tradycyjne, profesjonalne i cieszące się nie słabnącym zainteresowaniem uczestników. „A więc” kolejną tradycją kamienieckich ekspedycji jest opracowanie programu przez przewodnika Andrzeja Jurasza.

Dzięki opowieściom p. Andrzeja uczestnicy zmierzając do celu, mieli okazję i przyjemność poznawania mijanych miejsc, a opowieści historyczne były okraszane anegdotami i dykteryjkami. 
Natomiast po stolicy... polskiej piosenki
oprowadzał  miejscowy cicerone, barwnie i profesjonalnie przybliżając walory atrakcji turystycznych. Niestety,  pogoda nie ułatwiła spaceru po opolskich zakątkach.  
**************************
 
Początek sobotniego zwiedzania to znany, nie tylko w Polsce niesamowity amfiteatr, nazywany świątynią polskiej piosenki, miejsce które trzeba zobaczyć będąc w Opolu. Obok znajduje się kolejna atrakcja, Wieża Piastowska, jedyna pozostałość po zamku Piastów Opolskich, zlokalizowanym na odrzańskiej wyspie Pasiece, w części zwanej Ostrówkiem. Należy do najstarszych w kraju zabytków architektury obronnej, pełni też rolę symbolu Opola i województwa opolskiego. Wieża o wysokości 35 metrów, będąca najwyższym punktem zamku służyła do obserwacji dalekiego przedpola, oraz sygnalizacji o zbliżającym się niebezpieczeństwie.

Obecnie budynek jest siedzibą Wojewody Opolskiego oraz Marszałka Województwa Opolskiego. Gmach wraz z sąsiadującą Wieżą Piastowską, jest jednym z kluczowych elementów współczesnej architektury Opola.
 
Więcej na stronie będącej źródłem tekstu:
http://www.wiezapiastowska.pl/
********************
Następnie udaliśmy się do Kościoła Franciszkanów z Kaplicą Piastowską – nekropolią Piastów Opolskich. Kościół jest świadectwem skomplikowanej historii miasta. Znajdują się w nim zabytki sztuki z wielu epok. Najstarszą częścią jest XIV-wieczne prezbiterium oraz kaplica św. Anny, zwana Piastowską, którą wzniesiono w roku 1309. Została ona ufundowana przez Piastów jako kaplica grobowa, jest perłą śląskiej architektury gotyckiej, jedynym zachowanym na Opolszczyźnie dziełem nagrobnej sztuki średniowiecznej.

W tej kaplicy-mauzoleum znajdują się pomniki nagrobne książąt opolskich, XIV-wieczna polichromia oraz ołtarz-tryptyk, przedstawiający św. Annę z fundatorem kaplicy Bolesławem I i Władysławem II Opolczykiem, św. Barbarę i św. Jadwigę Śląską - żonę Henryka Brodatego.

W podziemiach pod kaplicą św. Anny znajduje się krypta, w której spoczywają szczątki książąt i księżnych, w tym m.in. Elżbiety, wnuczki Władysława Łokietka. Jednym ze spoczywających tam książąt jest Władysław II Opolczyk, fundator klasztoru franciszkańskiego w Sanoku i klasztoru na Jasnej Górze. W krypcie znajduje się także cenna polichromia, z około 1320 roku, przedstawiająca scenę ukrzyżowania. Jest to najstarsze z malowideł ściennych, zachowanych na Górnym Śląsku.

W samym kościele na uwagę zasługuje m.in. sklepienie, chór z barokowym prospektem organowym, wykonanym w Lipsku w drugiej połowie XVIII wieku oraz kaplice: Matki Boskiej Częstochowskiej, Najświętszego Sakramentu, Ukrzyżowania oraz kaplica św. Maksymiliana Kolbego, w której odkryto fragmenty XV-wiecznych fresków.

W czasie użytkowania świątyni przez ewangelików, wbudowano wewnątrz niej obszerne empory nad bocznymi nawami, postawiono ołtarz główny w stylu neoromańskim. W krużgankach dwuskrzydłowego klasztoru zgromadzono gotycką i barokową rzeźbę sakralną oraz freski zdjęte ze ścian kaplicy św. Anny.
 
Więcej na stronie będącej źródłem tekstu:
https://opole.franciszkanie.pl
        
*************************
Opole jest miastem, w którym zabytki i miejsca atrakcyjne turystycznie znajdują się w niewielkiej odległości od siebie. Po zwiedzeniu katedry udaliśmy się do jednego z najstarszych kościołów w Opolu. Zbudowany został na pamiątką pobytu w mieście św. Wojciecha, który na najwyższym wzgórzu głosić miał słowo Boże. Pierwszy drewniany kościół powstał w tym miejscu ok. 1301 roku z fundacji księcia Bolka I, a kościół przekazano zakonnikom w 1304 r.. W XVIII wieku całą świątynie przebudowano w stylu barokowym, najpierw z fasadą rokokową, a później nawiązującą do fasad bazylik romańskich. Odnowiono sześć bocznych ołtarzy, ambonę, organy i portal prowadzący do kaplicy Matki Boskiej Częstochowskiej. Wybudowano nowe schody z tarasem przed kościołem. W kolejnych latach odsłonięto gotyckie żebra świątyni i pozostałości średniowiecznych murów w bocznej nawie. Obecne wnętrze kościoła, utrzymane w stylu barokowym, odznacza się cennymi rzeźbami oraz obrazami. W prezbiterium od 1875 roku znajduje się barokowy ołtarz zwieńczony stiukowym baldachimem, a pośrodku niego znaleźć można obraz przedstawiający Chwałę św. Wojciecha. Ołtarz z prawej i lewej strony otoczony jest rzeźbami czterech Ojców Kościoła. W podziemiach świątyni znajdują się groby bł. Władysława Hermana, biskupa Jana Kropidły, dominikanów oraz  dobrodziejów kościoła.

Wśród mieszkańców Opola kościół nazywany jest potocznie kościołem „Na Górce”. Schody prowadzące do wnętrza świątyni stanowią swoistą atrakcję i wyzwanie dla pokonujących je turystów rekompensując wysiłek atrakcyjnymi widokami panoramy miasta.  
*****************

 „Dzięki” corocznej imprezie, „Noc Muzeów”, kilkanaście lat temu powstał obiekt zabytkowy stworzony w kamienicy czynszowej przy ul. Św. Wojciecha 9.
Miasto zaproponowało Muzeum Śląska Opolskiego przejęcie znajdującego się w sąsiedztwie budynku. Uroda tej kamienicy z zachowanymi sanitariatami, ujęciami wody na piętrach, klatką schodową i schodami opolskiego producenta sprawiła, że postanowiono ochronić ten relikt budownictwa miejskiego końca XIX w., aby kolejne pokolenia mogły na tym przykładzie zobaczyć, jak kiedyś mieszkał przeciętny obywatel Opola.

 Dom pod numerem 9 należał do rodziny Nowaków. Zbudowany został ok. 1890 r. na miejscu starego budynku, w którym rodzeństwo Nowaków prowadziło pensjonat dla dziewcząt. W latach 1902-1945 dom stanowił własność piekarza Johanna Nowaka. Dom zbudowany został pod wynajem mieszkań, co stanowiło dodatkowe źródło dochodu dla jego właściciela. Nowak, oprócz tej kamienicy miał przy ulicy św. Wojciecha jeszcze jeden dom. Stał on obok, pod numerem 7. W domu tym Nowak mieszkał i prowadził piekarnię.

Kamienica jest obecnie własnością muzeum, była „czynszówką” przeznaczoną początkowo dla średniej klasy opolskiego mieszczaństwa. Dopiero w miarę upływu lat zaczęła podlegać pauperyzacji. To sprawiło, że nie została zmodernizowana i dziś – po remoncie – możemy na nowo podziwiać rozwiązania, jakie wprowadził projektant tego domu około 1890r. Na wąskiej działce zaprojektował on dwupiętrową kamienicę z poddaszem, w której znalazło się sześć małych dwuizbowych mieszkań o powierzchni ok. 35 m2 (po dwa mieszkania na każdej kondygnacji).

 W kamienicy obejrzeliśmy pięć mieszkań: każde w stylu, który obowiązywał w meblarstwie w latach 1890 – 1965, odbywając swoistą „wycieczkę w przeszłość”. Oprócz mebli, sprzętów kuchennych i bibelotów, które tworzyły klimat domu, prezentowane są różne sposoby ogrzewania pokoi – piece kaflowe i piecyki żeliwne. Eksponowany jest również sprzęt do utrzymywania higieny oraz urządzeń służących do przygotowywania potraw.

Kamienica mieszczańska została wyposażona w meble i przedmioty, które są reprezentatywne dla mieszkań w tym okresie. Wyposażenie kamienicy stanowi sumę zakupów dokonanych przez muzeum na rynku antykwarycznym i darów, jakie muzeum otrzymało od mieszkańców Opola.
 
Więcej na stronie:
http://muzeum.opole.pl/
*********************

Nie sposób zobaczyć w ciągu jednego dnia wszystkich atrakcji Opola ale spaceru „Aleją Gwiazd Polskiej Piosenki” usytuowaną w sercu miasta, na Rynku, obok Ratusza, nie mogliśmy sobie podarować. To była wycieczka w czasie ponieważ wielu tych Artystów nie ma już wśród nas. 
I chociaż legendarny festiwal odbywa się od 1963 roku, a Aleja zapoczątkowana została w roku 2004, to do chwili obecnej znalazło się w niej już kilkadziesiąt odlanych w brązie płytek z nazwiskami i autografami wykonawców, kompozytorów i autorów piosenek. Swoje gwiazdy mają tu m.in.: Irena Santor, Czesław Niemen, Maryla Rodowicz, Edyta Górniak, Edyta Geppert, Ewa Demarczyk, Kora, Marek Grechuta, Wojciech Młynarski, zespoły Perfect, TSA, Dżem, Czerwone Gitary i Trubadurzy.
Pomysłodawcą i realizatorem alei jest Fundacja Stolicy Polskiej Piosenki.
Więcej na stronie:
https://www.opole.pl
 
****************************
Na zakończenie słów kilka o atrakcjach, które zobaczyliśmy i na które będzie okazja jeszcze raz przyjechać do Grodu Piastów.
*******************
Odra, rzeka, nad którą położone jest miasto, związana jest z Opolem na dobre i złe. W 1600 roku, w czasie jednej z wielkich powodzi, które nawiedzają od czasu do czasu miasto rzeka zmieniła swoje koryto i  odeszła nieco na zachód, dalej od murów obronnych miasta. Prakoryto Odry nazywane dzisiaj Młynówką, albo błędnie kanałem Młynówka, wzięło swoją nazwę od stojących na jej brzegu młynów, zamkowego i miejskiego, zaopatrujących miasto w mąkę.

Na dawnych murach obronnych miasta wybudowano, tuż nad Młynówką, kamienice i spichlerze. Wyglądają one jakby moczyły nogi w wodzie. Kiedy patrzymy na nie od strony dawnego portu rzecznego, od ulicy Piastowskiej, przypominają do złudzenia włoską Wenecję. Od niedawna opolska Wenecja została pięknie podświetlona kolorowymi światłami. Iluminacje w kolorach tęczy podkreślają piękne detale architektoniczne kamienic, mostów, pierwszej miejskiej manufaktury, małej synagogi (dzisiaj siedziba TVP), spichlerza, pierwszego miejskiego szpitala (obecnie dom opieki).
 
Więcej na stronach:
http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/1013,opole-opolska-wenecja.html
https://www.polskieszlaki.pl/wenecja-opolska.htm
************************
 Od 2016 roku można zwiedzać niepowtarzalne Muzeum Polskiej Piosenki, które na swoją siedzibę wybrało Amfiteatr Tysiąclecia. 
Ekspozycja przedstawia w zarysie historię polskiej piosenki od lat 20. ubiegłego wieku do czasów współczesnych. Rolę odtwarzacza multimedialnego pełnią dwie muzyczne ściany, na których umieszczone są monitory dotykowe wyświetlające teledyski, fragmenty koncertów, programów telewizyjnych, reportaży i wywiadów z artystami. Każdy zwiedzający otrzymuje zestaw: audioprzewodnik i komfortowe słuchawki, co pozwala mu indywidualnie zwiedzać wystawę i słuchać wybranych piosenek tak długo, ile chce. W muzycznych ścianach umieszczone są także soczewki – przez które jak przez dziurkę od klucza – zwiedzający może podglądać tło historyczne danego okresu.
Swoistą ciekawostką są budki do nagrywania piosenek, w których każdy zwiedzający może zarejestrować swój ulubiony utwór i wysłać go mailem na pamiątkę.
Więcej na stronie:
www.muzeumpiosenki.pl
*****************************
Blisko centrum miasta znajduje się Wzgórze Uniwersyteckie, które zostało wzbogacone rzeźbami przedstawiającymi autorów polskich piosenek. Wzgórze jest najwyższym wzniesieniem w obrębie starego miasta (165 m ponad poziom morza). W swej długiej, bo ponad 1000-letniej, historii nosiło różne nazwy. Początkowo nazywane było Górą Wapienną bowiem w średniowieczu istniał tu kamieniołom i wyrobisko kamienia wapiennego wraz z odpowiednimi do wypalania wapnia piecami. Inne nazwy jakie zapisały w się w historii miasta to Wzgórze Wojciechowskie, Dominikanów, Kolegiackie, Klasztorne, Zamkowe czy nawet Opolski Akropol. Po roku 1996 przyjęto nazwę Wzgórza Uniwersyteckiego, bo to właśnie tam ulokowano główne budynki Uniwersytetu Opolskiego – Collegium Maius i Collegium Minus.

We wschodniej części wzgórza znajduje się Skwer Artystów, na którym usytuowano kilka współczesnych rzeźb polskich artystów, których twórczość związana była z Opolem oraz Festiwalem Polskiej Piosenki. Zobaczyliśmy takie postaci jak: Agnieszka Osiecka, Czesław Niemen, Marek Grechuta, Twórcy Kabaretu Starszych Panów czy Jerzy Grotowski.

Będąc na Wzgórzu Uniwersyteckim warto przejść na tyły kaplicy, przechodząc przez dziedziniec gmachu uniwersyteckiego. Po drodze znaleźć można m.in. kaplicę dominikańską, kolumnę maryjną, rzeźbę Peregyna, Chrystusa Salwatora i Joanny Schaffgotsch. Ze skarpy natomiast rozciąga się panorama starego miasta.
Więcej na stronie:
https://www.opole.pl
 
*****************************
Most Groszowy zwany również Zielonym powstał w 1906 roku. Pierwotnie była to zwykła kładka, jednak przeprawa w tym miejscu istniała wcześniej, a jego nazwa wywodzi się od groszowego myta pobieranego za przejście. Powołany przez władze miejskie w 1858 r. „Komitet upiększania miasta” ze szczególną uwagą zajął się zagospodarowaniem przejętej wówczas wyspy Pasieki. Dzięki budowie Zielonego Mostu wyspa Pasieka bardzo przybliżyła się do miasta. Most Groszowy charakteryzuje się stalową konstrukcją w secesyjnym kształcie (kwiatowe ornamenty).
Więcej na stronie:
https://www.opole.pl
******************************
Na zakończenie pobytu zjedliśmy pyszny obiad w restauracji o nazwie jak przystało na Opole „Festivalowej” po którym wyruszyliśmy w drogę powrotną. 
 
******************************
Opole było ostatnim miejscem tegorocznych wycieczek kamienieckiego Klubu Seniora, a na zakończenie będzie tradycyjne spotkanie wigilijne będące wspaniałą okazją do wspominania tego co było w mijającym roku i oczywiście planowanie kolejnych wypraw w  sezonie 2019. 
 
 
 
Foto: 
 Barbara Sajkiewicz  
Tekst: 
Krzysztof Woliński