Rusza czwarta edycja programu „Mój Prąd” i nowy system rozliczeń dla prosumentów

3 Zobacz galerię

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej 15 kwietnia br. uruchomi czwarty już nabór wniosków dla osób fizycznych w popularnym programie „Mój Prąd”. Wsparcie dotyczyć będzie nie tylko domowych mikroinstalacji fotowoltaicznych (PV), ale także magazynów energii i ciepła, które zwiększają autokonsumpcję energii elektrycznej wytworzonej z własnych paneli PV. Dotację będzie można także uzyskać na zintegrowane z urządzeniami inteligentne systemy zarządzania energią. Maksymalne dofinansowanie na mikroinstalacje wraz z magazynami energii może sięgnąć nawet ponad 20 tys. złotych. Te propozycje będą skierowane do prosumentów rozliczających się z wyprodukowanej energii elektrycznej w nowym systemie net-billing. 

Zarówno „Polityka Energetyczna Polski do roku 2040”, jaki i „Krajowy Plan na rzecz Energii i Klimatu na lata 2021-2030” zakładają silny i systematyczny rozwój odnawialnych źródeł energii (OZE) w Polsce, w tym fotowoltaiki, która jest technologią całkowicie bezemisyjną. Temu celowi służyły dotychczasowe trzy nabory w prowadzonym przez NFOŚiGW programie priorytetowym „Mój Prąd”, którego łączny budżet wyniósł do tej pory ponad 1,8 mld zł. W ramach wspomnianych trzech edycji wpłynęło aż 444 tys. wniosków od osób indywidualnych chcących produkować prąd ze słońca.  

– Wdrażając czwartą edycję programu „Mój Prąd” chcemy jeszcze bardziej zwiększyć udział fotowoltaiki w miksie energetycznym Polski – podkreśla wiceminister klimatu i środowiska, pełnomocnik rządu ds. OZE, Ireneusz Zyska. – Chodzi nam o wzrost produkcji energii elektrycznej z mikroinstalacji fotowoltaicznych, ale i wyższy poziom jej magazynowania. To rozwiązanie korzystne dla ludzi, środowiska naturalnego i klimatu, zwiększające zarazem bilans i bezpieczeństwo energetyczne naszego kraju. Jednocześnie wprowadzimy nowy system rozliczeń net-billing, który jest sprawiedliwym i korzystnym dla prosumentów rozwiązaniem finansowym. Zachęca także do autokonsumpcji energii we własnych gospodarstwach domowych i zapewni dalszy rozwój OZE  w Polsce – dodaje wiceszef resortu. 

Już teraz funkcjonuje w Polsce ponad 866 tys. przyłączonych do sieci domowych mikroinstalacji fotowoltaicznych.  Wpłynęło to bardzo korzystnie na ekonomiczny rozwój branży fotowoltaicznej, a także na dalszą popularyzację wśród polskiego społeczeństwa energetyki prosumenckiej oraz idei ochrony klimatu poprzez ograniczanie emisji gazów cieplarnianych do atmosfery. Według ocen ekspertów, w ubiegłym roku 1,5 proc. energii elektrycznej wyprodukowanej w Polsce pochodziło z fotowoltaiki. Szacuje się, że dzięki już przeprowadzonym naborom w programie „Mój Prąd” następować będzie redukcja emisji dwutlenku węgla (CO2) na poziomie 1,84 mln ton w ciągu roku. Teraz przyszedł czas na kolejne kroki w rozwoju energetyki prosumenckiej.    

– Polska bije kolejne rekordy w konsumpcji energii ze słońca – zaznacza wiceminister klimatu i środowiska, pełnomocnik rządu ds. odnawialnych źródeł energii, Ireneusz Zyska. – W 2021 roku krajowi prosumenci zainstalowali na swoich dachach panele fotowoltaiczne o mocy około 4,5 gigawata. Dziś robimy kolejny milowy krok na drodze do opartej na modelu rynkowym, bezpiecznej energetyki rozproszonej. Inteligentne zarządzanie magazynowaniem i konsumpcją każdego wyprodukowanego kilowata to nie tylko czystsze powietrze, ale również tak ważne w obecnej sytuacji geopolitycznej zbliżenie się do strategicznego celu, jakim jest niezależność energetyczna Polski  – uzupełnia wiceszef resortu.  

Kto i na co otrzyma dofinansowanie z NFOŚiGW?  

Czwarty nabór wniosków w programie „Mój Prąd” rozpocznie się 15 kwietnia 2022 r. i będzie prowadzony w trybie ciągłym. Kluczowym celem programu, który ma być realizowany do roku 2023, jest zwiększenie w Polsce produkcji energii elektrycznej z mikroinstalacji fotowoltaicznych, wzrost autokonsumpcji wytworzonej energii poprzez jej magazynowanie, a także zwiększenie efektywności zarządzania energią elektryczną. W rezultacie ma nastąpić zmniejszenie emisji dwutlenku węgla (CO2) o 910 000 ton w ciągu roku, a wskaźnik dodatkowej zdolność wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych powinien wynieść co najmniej 1200 MW. Przedsięwzięcia prowadzone w ramach programu muszą przyczyniać się do realizacji krajowego celu w zakresie udziału OZE w wytwarzaniu i konsumpcji energii oraz powinny zapewnić poszanowanie środowiska i ochronę krajobrazu.  

Program w nowej odsłonie nadal adresowany będzie do osób fizycznych mających zawartą umowę kompleksową lub umowy sprzedaży z Operatorem Sieci Dystrybucyjnej (OSD), ale obecnie – poza dofinansowaniem do mikroinstalacji fotowoltaicznej – będzie można również uzyskać dofinansowanie do nowych komponentów, sprzyjających upowszechnianiu w kraju bezpiecznej, przemyślanej i dzięki temu efektywnej energetyki rozproszonej. Wsparcie w formie bezzwrotnej dotacji obejmie urządzenia do magazynowania energii elektrycznej oraz ciepła bezpośrednio u prosumenta, dzięki którym sieć elektroenergetyczna przestanie być „wirtualnym magazynem energii”. Dodatkowo będzie można uzyskać dofinansowanie do urządzeń umożliwiających racjonalne zarządzanie wytworzoną energią elektryczną. Reasumując, do dofinansowania z NFOŚiGW kwalifikowane będą następujące koszty: zakup, transport i montaż mikroinstalacji fotowoltaicznych (panele z niezbędnym oprzyrządowaniem) oraz zakup, transport i montaż urządzeń służących magazynowaniu energii elektrycznej/ciepła i/lub zarządzania wytworzoną energią.  

–  Zależy nam na tym, aby prosumenci mogli być jak najbardziej samodzielni i niezależni w gospodarowaniu energią, którą wyprodukują w swoim domu – wyjaśnia p.o. prezesa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Paweł Mirowski. – Czwarta edycja programu „Mój Prąd” powinna zatem kreować mechanizmy, które będą stymulować wzrost konsumpcji energii przez samych jej wytwórców, a zarazem tak racjonalizować cały proces produkcji, by zapewnić stabilność sieci elektroenergetycznej. Umożliwią to systemy pozwalające na krótkookresowe (do kilku dni) magazynowanie energii w cieple lub poprzez wykorzystanie procesów elektrochemicznych. Dzięki dotacjom chcemy upowszechniać oba te elementy  – dodaje szef NFOŚiGW. 

Program priorytetowy o pełnej nazwie „Mój Prąd” Część 1) Program Mój Prąd na lata 2021-2023 będzie finansowany ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 (POIiŚ 2014-2020) Działanie 11.1 Program Mój Prąd. Środki pochodzą z instrumentu REACT-UE (Wsparcie na rzecz odbudowy służącej spójności oraz terytoriom Europy – dodatkowe środki dla programów polityki spójności na przeciwdziałanie skutkom kryzysu wywołanego pandemią Covid-19).  

Budżet na realizację czwartej edycji programu „Mój Prąd” ma wynieść około 350 mln zł. Po pierwszej fazie wdrożeniowej nastąpi jednak weryfikacja oczekiwań rynku – po to, aby reagować proporcjonalnie do potrzeb i dostępnej alokacji środków. Nabór będzie prowadzony przez NFOŚiGW od 15 kwietnia br. do wyczerpania przygotowanej puli pieniędzy. Okres kwalifikowalności kosztów liczony ma być od
1 lutego 2020 r. O dofinansowanie nowych, dodatkowych komponentów (magazynów energii/ciepła i systemów zarządzania energią) będą mogli ubiegać się również dotychczasowi beneficjenci, którzy skorzystali z dotacji we wcześniejszych odsłonach programu. 

Net-billing: nowy system rozliczeń dla prosumentów  

Co istotne, czwarta edycja programu „Mój Prąd” będzie przeznaczona dla osób fizycznych, których mikroinstalacja fotowoltaiczna zostanie podłączona do nowego systemu rozliczeń net-billing, a także dla prosumentów w dotychczasowym systemie opustów (tzw. net metering) – jednak pod warunkiem przejścia na nowy system rozliczeń, potwierdzonego przez OSD. Na czym polega nowy system net-billing? To rozwiązanie oparte na wartościowym rozliczeniu energii wyprodukowanej przez prosumenta w oparciu o wartość energii ustaloną docelowo według ceny z Rynku Dnia Następnego (RDN).   

Program ma na celu promowanie nowego systemu rozliczania się prosumentów, czyli net-billingu. Dlatego też nabór wniosków rozpocznie się 15 kwietnia 2022 r., aby umożliwić wdrożenie nowego systemu rozliczeń również w okresie przejściowym. Dodatkowo finasowaniem zostaną objęci wnioskodawcy, którzy z własnej inicjatywy postanowią z już funkcjonującą fotowoltaiką przejść na system rozliczania net-billing. Ten nowy system ma motywować do zwiększania konsumpcji energii wyprodukowanej przez prosumenta i magazynowania jej nadwyżek. Wprowadzenie net-billingu, który jest zgodny z prawnymi uregulowaniami Unii Europejskiej, zapewni dalszy rozwój energetyki obywatelskiej w Polsce i jednocześnie poprawi bezpieczeństwo pracy sieci elektroenergetycznych, a co najważniejsze – ugruntuje proces samowystarczalności energetycznej polskich gospodarstw domowych.   

Czy zmieni się sytuacja osób, które chcą użytkować domową fotowoltaikę na starych zasadach rozliczeniowych? Dotychczasowi prosumenci, jak również ci, którzy do 31 marca 2022 r. złożą kompletne i poprawne zgłoszenie do Operatora Sieci Dystrybucyjnej o przyłączenie mikroinstalacji do sieci, pozostaną w systemie opustów. Będą mogli z niego korzystać przez kolejne 15 lat.  

„Mój Prąd” – kluczowy element wsparcia OZE  

Warto podkreślić, że tak jak w poprzednich edycjach programu „Mój Prąd”, możliwe będzie połączenie dofinasowania z ulgą termomodernizacyjną, o ile koszty przedstawione do rozliczenia zostaną pomniejszone o kwotę przyznanej dotacji z NFOŚiGW. Wysokość ulgi będzie zależała od zakresu rzeczowego inwestycji. W przypadku wcześniejszego skorzystania z ulgi termomodernizacyjnej, prosument powinien doliczyć dofinansowanie do podstawy opodatkowania za 2022 r. w zeznaniu podatkowym składanym w przyszłym roku.  

Program „Mój Prąd” jest stale rozwijany, aby dostosować go to dynamicznie zmieniających warunków i zapewnić jego dostępność możliwie jak największej grupie odbiorów. To unikatowy i jeden z największych w Europie programów finansowania energetyki prosumenckiej, przeznaczony dla osób fizycznych, które wytwarzają energię elektryczną na własne potrzeby. Jego wdrażanie stanowi silne wsparcie dla szeroko rozumianej branży mikroinstalacji fotowoltaicznych (PV) w Polsce i znacznie przyczynia się do spełnienia przez nasz kraj międzynarodowych zobowiązań w zakresie rozwoju energetyki odnawialnej.  

Nabór w najnowszej edycji programu „Mój Prąd” – jak to już zostało wyżej wspomniane – rozpocznie się  15 kwietnia br., natomiast dokumentacja programu będzie dostępna od 1 kwietnia br. na stronie internetowej mojprad.gov.pl oraz na witrynie NFOŚiGW.