Limity prędkości na autostradach i drogach ekspresowych

Dopuszczalne prędkości na drogach w Polsce zależą nie tylko od typu drogi czy rodzaju pojazdów. Czasem o wprowadzeniu ograniczenia prędkości decydują kwestie bezpieczeństwa ruchu, uwarunkowania techniczne drogi czy też zapisy decyzji środowiskowej. Dziś przyjrzymy się limitom prędkości na autostradach i drogach ekspresowych.

Co mówią przepisy o dopuszczalnych prędkościach

Prawo o ruchu drogowym jednoznacznie określa limity prędkości w zależności od typu drogi i rodzaju pojazdu.

Dla samochodów osobowych, motocykli i pojazdów ciężarowych o masie całkowitej do 3,5 t to odpowiednio:

• do 140 km/h - na autostradzie,
• do 120 km/h - na dwujezdniowej drodze ekspresowej,
• do 100 km/h - na jednojezdniowej drodze ekspresowej.

Dla pozostałych pojazdów powyżej 3,5 t:

• do 80 km/h - na autostradzie i drodze ekspresowej.

Dla autobusów spełniających dodatkowe warunki techniczne określone w rozporządzeniu o warunkach technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia:

• do 100 km/h - na autostradzie i drodze ekspresowej.

Czasem są jednak dodatkowe ograniczenia prędkości

Mimo wspomnianych wyżej limitów regulowanych prawem, zarządca drogi może wprowadzić na odcinku autostrady lub drogi ekspresowej dodatkowe ograniczenie prędkości. W formie tradycyjnego znaku, świetlnego lub na tablicy pryzmatycznej. Stosowanie się do nich nie jest sugestią, ale obowiązkiem użytkowników danej drogi.

Przyczyna dodatkowych ograniczeń może wynikać np. z uwarunkowań technicznych trasy. W grudniu 2010 r. zwiększono dopuszczalne limity prędkości bez dostosowania do nich funkcjonujących czy budowanych właśnie odcinków dróg, które były projektowane dla obowiązujących poprzednio limitów. 

Stałe, dodatkowe ograniczenie prędkości na odcinku autostrady lub drogi ekspresowej może wynikać z braku pasa awaryjnego czy odpowiedniej widoczności na zatrzymanie za sprawą nienormatywnego łuku drogi, zarówno w poziomie, jak i w pionie. Może być również związane z dużym natężeniem ruchu na danym odcinku i potrzebą zwiększenia bezpieczeństwa.

Kolejna kwestia to zapisy decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach i potrzeba ograniczenia emisji hałasu. Warto podkreślić, że hałas emitowany przez pojazdy jest przyczyną ograniczania prędkości przez zarządców autostrad i dróg ekspresowych w innych krajach, m.in. w Austrii i Niemczech.

Na niższy limit prędkości na odcinkach dróg przebiegających w tunelu mają z kolei wpływ kwestie bezpieczeństwa oraz zapisy tzw. Dyrektywy tunelowej Unii Europejskiej.

Zdarzenia drogowe, warunki pogodowe i plac budowy

Krótkotrwałe ograniczenie prędkości może zostać wprowadzone za sprawą zabezpieczenia zdarzenia drogowego lub naprawy infrastruktury drogowej. Inne powody to roboty utrzymaniowe czy też np. przeglądu stanu trasy. W tym roku wprowadzaliśmy również ograniczenie prędkości za sprawą silnych wiatrów i w tym przypadku najczęściej wykorzystywaliśmy znaki zmiennej treści.

Ograniczenie limitu prędkości może również zostać wprowadzone za sprawą pogorszenia stanu technicznego drogi, np. braku odpowiedniej szorstkości nawierzchni jezdni. Po przeprowadzeniu zabiegów naprawczych znów można jeździć z prędkością dopuszczoną przez Kodeks ruchu drogowego.

Budowa nowych odcinków autostrad lub dróg ekspresowych także może wiązać się z czasowym ograniczeniem prędkości. Dzieje się tak w trakcie prowadzonych prac, gdy kierowcy korzystają z nowego odcinka drogi z tymczasowym oznakowaniem poziomym i pionowym. Po zakończeniu prac na ciągu głównym trasy, gdy trwają roboty poza nim lub nie zakończyły się jeszcze procedury odbiorowe.
 

Pamiętajmy o bezpieczeństwie bez względu na limity prędkości

Niezależnie jaki limit prędkości obowiązuje na danym odcinku, kierowca jest obowiązany jechać z prędkością zapewniającą panowanie nad pojazdem. Z uwzględnieniem warunków, w jakich ruch się odbywa, a w szczególności: rzeźby terenu, stanu i widoczności drogi, stanu i ładunku pojazdu, warunków atmosferycznych i natężenia ruchu.

Kierujący pojazdem jest obowiązany:

• jechać z prędkością nieutrudniającą jazdy innym kierującym, 
• hamować w sposób niepowodujący zagrożenia bezpieczeństwa ruchu lub jego utrudnienia, 
• utrzymywać odstęp niezbędny do uniknięcia zderzenia w razie hamowania lub zatrzymania się poprzedzającego pojazdu.

Jadąc autostradą lub drogą ekspresową, kierujący pojazdem jest obowiązany zachować minimalny odstęp od pojazdu jadącego przed nim na tym samym pasie ruchu. Nie mniejszy niż połowa prędkości pojazdu, np. przy 100 km/h to minimum 50 metrów, przy 120 km/h - 60 m, a przy 140 km/h - 70 m. Przepisu tego nie stosuje się podczas manewru wyprzedzania.

W tunelach o długości przekraczającej 500 m, poza obszarem zabudowanym, kierowca pojazdu o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t lub autobusu jest zobowiązany do utrzymania odległości nie mniejszej niż 50 m. Jeśli kieruje zespołem pojazdów lub pojazdem nie wymienionym wcześniej, odległość minimalna wynosi 80 m.

GDDKiA